La landnoma sistemo kreita de Zamenhof en 1887, kongrue al la mondodivido diplomatie fiksita en la konferenco de Berlino tuj antaŭ la Unua Libro (dua koloniisma epoko), aplikas jen “jus sanguinis” jen “jus loci”. La unua juro karakterizas Eŭropon kaj grandparte Azion (plus iomete Afrikon), la dua la ceterajn kontinentojn (kaj preskaŭ la tutan Afrikon).

La lasta tago de la dua NAKSE en Rozoj estis dediĉita al seminario pri bibliotekoj kaj arkivoj, sub la gvido de Bernhard Tuider, teamestro de Internacia Esperanto-Muzeo en Vieno, kaj de Ruben Fernandez, kiu ĵus liveris diplomdisertaĵon pri Centre de Documentation et Etude sur la Langue Internationale en Ĉaŭdefono.

Brilaj koncertoj en la kvina tago de NAKSE 2023: matineo de la klasika pianisto Giorgio Di Nucci kaj vesperumo kun la ĉiam eferveska JoMo, jam invititaj al la venonta Kultura Esperanto-Festivalo en Ĉaŭdefono, 5-11 aŭgusto 2024.

Giorgio Di Nucci alternigis katalunan repertuaron al polonezoj de Fryderyk Chopin, dum JoMo vervigis la etoson ĝis dancoj, kiuj envolvis la tutan publikon.

Post longa interesa prelego pri la historio de Internaciaj Floraj Ludoj (IFL), kiu speciale prilumis la unuan kaj la lastan jardekojn de la fama literatura konkurso, prof. Giorgio Silfer malfermis debaton pri la demando: ĉu revivigeblaj? Partoprenis pluraj ĉeestantoj en NAKSE, interalie ĉiuj katalunoj (nur 10% de la NAKSE-anoj).

Ekde ĉi tiu monato la Fonduma Konsilio de Pro Esperanto, prezidata de sen. Marie-France Conde Rey, helpata de konsilianoj Pierre Berger kaj Carmine Dello Spedale Benintende, havas kvaran membron: sen. Giorgio Silfer. Li transprenas la oficon de vicprezidanto ene de la fondumo.

Du muzikaj debutoj karakterizis la hodiaŭan tagon ĉe la NaturAmika KulturSemajno en Esperanto, okazanta en Rozoj. La unua koncernis poezion kaj kantojn el Kaŭkazio, precipe la osetan kaj la ĉerkesan, fare de kaŭkazologo, d-ro Alessio Giordano, kiu malkaŝis sekretan talenton deklame kaj melodie.

La kulturskabenino de Rozoj inaŭguris ĉi-matene, en municipa infrastrukturo, la duan NaturAmikan KulturSemajnon en Esperanto, kiun partoprenas prelegantoj, artistoj kaj publiko el Hispanio, Francio, Britio, Svislando, Italio, Germanio, Litovio, Latvio. Dum la inaŭguro ĉiuj aktivuloj koncize enkondukis siajn programerojn.

Ne mankas disidento kontraŭ la rezolucioj pri Ukrajno aprobitaj unuanime de la Senato de la Esperanta Civito, kaj kontraŭ la konsekvencaj informoj en la Civita organo. C-ano Marek Bamberski, kandidato por la Ruĝa Listo en 2011, edukita en la pola lingvo, komentarias:

Afriko havas kvindek kvar ŝtatojn, el kiuj kvardek ok en la subsahara areo. Veturi de unu al la alia, se ili ne estas tute najbaraj, eblas nur aviade. La Komitato de UEA vartas la iluzion ke almenaŭ po unu esperantisto el ĉiu afrika ŝtato pilgrimos al la Universala Kongreso piede de Kilimanĝaro, post dek monatoj.

Suferante pro nekuracebla malsano, c-ino Marie-France Conde Rey lasas la redakcion de “Literatura Foiro”, post jardekoj da fruktodona kunlaborado, kiu larĝiĝis ankaŭ al la redakcioj de “Femina” kaj de “Heroldo de Esperanto”.

Dum sia hodiaŭa telematika kunsido la redakcio de “Literatura Foiro” interalie pritraktis demandon levitan de c-ano Carlo Minnaja pri la recenzeblo kaj recenzindo de virtualaj libroj. La demando estigis debaton kun distancaj vidpunktoj, kiuj tamen konverĝis al kompromisa solvo: nek recenzi nek ignori.

Kunlaboro inter la romanda kaj la Esperanta PEN, helpe ankaŭ de la kroata kaj la usona, sukcesis venigi persan poetinon al Svislando kiel rifuĝinton. Irano estas unu el la landoj kie oni plej persekutas virinojn nuntempe.