En la Internacia Virina Tago 2022 ni devas memori, ke ukrainaj virinoj enkondukis novan feminismon ĉi-jarcente. Neniu memoras pri FEMEN, sed tiu fenomeno ekestis en Kievo, 10 aprilo 2008, kaj disvastiĝis en kaj ekster Eŭropo, kulminonte jardekon poste, per la sinmortigo de ĝia iniciatintino.
Esperanta PEN-Centro, kies organo estas la revuo “Literatura Foiro”, havas du tegmentajn organizojn: PEN Internacia kaj la Esperanta Civito. La dua prezentis rezolucion, proponitan de la Konsulo, kiu kondamnas la rusan invadon en Ukrajnon kaj kritikas Unuiĝintajn Naciojn pro ilia struktura malkapablo preventi, mediacii kaj haltigi la militon.
Kvankam bomboj kaj raketoj pluvas sur la kompatindajn esperantistojn en Ukrajno, la rusa Esperantio ŝajnas en pli granda danĝero, ne nur pro sia dimensio kompare kun la najbara esperantlingva komunumo.
La 2an de marto 2022 eblis geopolitika radiografio per la malkaŝa baloto en Unuiĝintaj Nacioj pri la rezolucio kontraŭ la rusa invado de Ukrajno. Kiel jam dirite, pro la asemblea kvorumo la sindetenoj vole-nevole favoras Moskvon, dum la nepartoprenoj vole-nevole favoras Kievon.
Du senatanoj de la Esperanta Civito (el malsamaj parlamentaj grupoj) estis ĵus kooptitaj en la Akademio de Esperanto: temas pri Julian Modest kaj Fernando Pita. Tria akademiano havas la esperantan civitanecon: Carlo Minnaja; pro la retiriĝo de John Wells, li fariĝas la dojeno de la institucio, kien li eniris en la fora 1973, kiel unua denaska esperantisto.
La deklaro aprobita de la Komitato de TEJO, kun klara kondamno pri la invado de Ukrajno fare de Rusio, distancigas la Junularan disde la Universala, ĝia adopta patra organizo ekde 1957. Siavice, per gazetara komuniko de prezidanto Duncan Charters kaj letero al UN de prof. Humphrey Tonkin, UEA alprenis tute alian pozicion.
Hieraŭ la Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj aprobis rezolucion kiu kondamnas la rusan invadon en Ukrajnon, per 141 voĉoj kontraŭ kvin (Rusio, Eritreo, Belorusio, Sirio, Norda Koreio) kaj tridek kvin sindetenoj; inter ĉi-lastaj Popola Ĉinio, Hindio, Sud-Afriko, Irano, Kubo, Nikaragvo.
Kiel internacia asocio kun interesoj en kaj preter Eŭropo, kaj kiel INRO de la Konsilio de Eŭropo, Asocio de LingvoTestistoj Eŭropaj (ALTE) agnoskas la decidon de la Konsilio de Eŭropo suspendi la reprezentorajtojn de la Rusa Federacio en siaj Ministrokonsilio kaj Parlamenta Asembleo, kaŭzitan de la neprovokita atako de Rusio al Ukrajno.
Estas fine subskribita la kontrakto kiu ebligas al Internacia Esperanto-Muzeo en Vieno ricevi donace, nome de la aŭstra ŝtato, la historian arkivon de Universala Esperanto-Asocio, por la periodo 1908-2000. La postaj periodoj estos liverataj de jarkvino al jarkvino.
HeKo 782 8-C, 28 feb 22
La Senato de la Esperanta Civito, kunvokita al telematika konsulto fare de la Kapitulo la 16an de marto 2022, sub la prezido de la Konsulo, sen. Riichi Karibe,
EMFAZINTE ke laŭ la artikolo 5, paragrafo 1 de la Konstitucio “la leĝoj kaj normoj de la Civito estas prioritate kongruaj al la Universala Deklaracio pri la Homaj Rajtoj, proklamita la 10an de decembro 1948”;
La prezidanto de la Universala, prof. Duncan Charters, rajtigis la dissendon de gazetara komuniko sub la titolo: “Ni ne ĉesu labori por paco inter homoj kaj nacioj: Alvoko de UEA al la esperantistoj kaj al la mondo”.
Kiel organizo dediĉita al respekto de homaj rajtoj, TEJO kondamnas la invadon de Ukrainio fare de la registaro de Rusio. TEJO strebas al solidareco kaj estimo inter la popoloj kaj pledadas por ke homoj ne suferu militon kaj ĝiajn efikojn, kiuj dividas la homaron.
